پيرو اعلام 10 تير به عنوان روز ملي خراسان توسط شوراي فرهنگ استان خراسان رضوي به مناسبت روز ورود حضرت امام رضا(ع ) به نيشابور در سال 201ه- ق ؛ و برپايي برنامه هاي متفرقه در اين روز به استحضار مي رساند كهمستند اعلام اين روز كتاب " بهرالنصاب" از مولفي گمنام است كه در صفحه 107مي گويد : آنگاه حضرت امام رضا (ع) روانه شد تا به ولايت نيشابور رسيد آن روزدهم تير ماه قديمبود . در صورتي كه جملهتير ماه قديمبنابر تصريح لغويين در فصل پائيز بود نه در فصل تابستان (فرهنگ فارسي معين1/1177 ؛ لغت نامه دهخدا / ذيل ماده تير ؛ فرهنگ فارسي عميد / ذيل ماده تير؛ فرهنگ نفيسي 2/1018 ) . متاسفانه كلمه قديم در نزد اعلام كنندگان روز ملي خراسان مورد توجه قرار نگرفت و در نتيجه اشتباه در تعيين روز ملي رخ داد .
به پيوست در زير جدول گاهنگاري هجرت حضرت امام رضا (ع) كه مستند به تجزيه و تحليل روايات منقوله از طرف بزرگان شيعه ، بررسي مسيرهايي كه در قرون دوم و سوم هجري قمري مورد تردد كاروان ها قرار مي گرفت ، استخراج روزهاي سال با استفاده از گاهشماري ها و مطابقت دادن گاهشماري هجري قمري بر هجري شمسي با تطبيق آنچه در روايات وارد گرديده وسرانجام استفاده از قرائن محكمديگر همچون وجود قدمگاه ها بوده است ، ارائه مي گردد .
جدول گاه نگاری هجرت حضرت امام رضا(علیه السلام)به شهرهای مسیر از مدینه تا مرو
( 200–201 هـ–ق / 195–196 هـ–ش )
|
ذی الحجة |
حج تمتع : سه شنبه اول الی پنج شنبه 10 ذی الحجة / 14 تیر الی 23 تیر* |
|
محرم |
حرکت از مدینه : چهارشنبه 15 محرم / 26 مرداد* |
|
صفر |
ورود به بصره : یکشنبه سه صفر / 13 شهریور* حرکت از بصره : جمعه هشت صفر /18 شهریور ورود به اهواز : شنبه 16 صفر / 26 شهریور |
|
ربیع الاول |
حرکت از اهواز : یکشنبه 16 ربیع الاول / 24 مهر ورود به فارس (شیراز) : چهارشنبه 26 ربیع الاول / چهارم آبان |
|
ربیع الثانی |
حرکت از فارس (شیراز) : دوشنبه یکم ربیع الثانی / نهم آبان ورود به یزد : دوشنبه 22 ربیع الثانی / 30 آبان حرکت از یزد : پنج شنبه 25 ربیع الثانی / سوم آذر |
|
جمادی الاولی |
ورود به نیشابور : دوشنبه هفتم جمادی الاولی / 14 آذر |
|
جمادی الثانیة |
حرکت از نیشابور : چهارشنبه 23 جمادی الاولی / 30 اذر ورود به طوس : جمعه 25 جمادی الاولی / 2 دی ورود به سرخس : پنج شنبه اول جمادی الثانیة / 8 دی حرکت از سرخس : یکشنبه 4 جمادی الثانیة / 11 دی ورود به مرو : شنبه 10 جمادی الثانیة / 17 دی* |
|
رجب و شعبان |
حضور در مرو */ بهمن و اسفند |
|
رمضان |
اعلام ولایتعهدی : یکشنبه هفتم رمضان / 13 فروردین* |
|
شوال |
برپایی نماز عید فطر : چهارشنبه اول شوال / ششم اردیبهشت* |
توضیح : تواریخی که با علامت ستاره * مشخص شد از تصریحات راویان حدیث با تطبیق گاهشماری به دست آمد؛ باقی تاريخ ها از طریق مسافات ذکر شده به وسیله جغرافیدانان با قراین موجود در روایات حاصل گردید .